Nem Ölçer (Higrometre – Higrometer)
Nem ölçerler, belirli bir maddedeki su yüzdesini ölçmek için kullanılır. Bu bilgi, malzemenin kullanıma hazır olup olmadığını, beklenmedik bir şekilde ıslak veya kuru olup olmadığını veya başka bir şekilde daha fazla kurutmaya ihtiyaç duyup duymadığını belirlemek için kullanılabilir. Ahşap ve kağıt ürünler neme karşı çok hassastır. Fiziksel özellikler, nemden güçlü bir şekilde etkilenir ve yüksek nemli ortamda uzun süre kalan malzeme aşamalı olarak bozulur.
Tomruktan yeni kesilmiş taze kereste, türe bağlı olarak %80 veya daha fazla nem içeriğine (MC- Moisture Content) sahip olabilir. Ahşap malzeme boydan ve enden çektiği, ayrıca kurudukça çatlayıp bölünebileceği, bükülebileceği veya şekil değiştirebileceği için, çoğu ahşap kullanılmadan önce kurutulur. Bu genellikle bir fırın kullanılarak yapılır, ancak çok daha yavaş olan havayla kurutma yöntemi de kullanabilir. Tabiat şartlarındaki havayla kurutmada genel olarak elde edilebilecek minimum nem içeriği yaklaşık yüzde 20 cıvarındadır.
Fırın içi kurutma genellikle bir tür nem ölçer tarafından izlenir. Nem ölçerler, ahşaptaki su miktarının hedeflenen amaca uygun olup olmadığını ölçmek için kullanılır. İnşaat denetçileri ve daha pek çoğu, marangozlar, ahşap işçileri genellikle nem ölçerlere sahip olmak zorundadır. Örneğin, ahşap döşeme uygulayıcıları, ahşabın MC’sinin binanın havasındaki bağıl nem ile eşleştiğini doğrulamalıdır. Bu adım ihmal edilirse, çok çeşitli sorunlar kendini gösterebilir: çatlama, çukurlaşma, taçlanma, burkulma ve çatlak yüzeyler.
Ahşapta değişen derecelerde nem içeriğinin neden olduğu problemler, ahşap parçaların boyutlarındaki basit büzülmenin ötesine geçer.
Nem içeriği okuması, malzemenin kullanım amacına uygun olup olmadığını tesbit etmeye yarar. Toplam çekme miktarı ağaç türüne göre değişir. Radyal ve teğetsel büzülme arasındaki fark da türden türe değişir. Tik ve maun gibi teğetsel ve radyal çekme oranı düşük olan ağaçlar, doğu akçamı ve bazı meşe türleri gibi yüksek orana sahip ağaçlara göre nem içeriğindeki değişikliklerden dolayı bozulmaya daha az eğilimlidir. Hem düşük genel büzülme hem de düşük teğetsel/radyal büzülme oranına sahip türler daha kararlıdır ve nem içeriğindeki değişikliklere daha iyi tepki verir.
Mobilya yapımında, ahşap zeminlerde, inşaatta veya herhangi bir inşaat projesinde kullanılacak ahşap için ideal durum, denge nem içeriğidir (EMC – Equilibrium Moisture Content). EMC, ahşabın çevredeki bağıl nem ile dengede olduğu ve bu nedenle nem içeriği kazanmadığı veya kaybetmediği anlamına gelir. Ancak gerçekte, ortamın bağıl nemi sabit tutması son derece nadirdir ve bağıl nemde mevsimsel değişikliklerle birlikte bir miktara kadar boyut değişikliği beklenebilir.
Tipik ahşap işleme işlemleri için iki temel tip nem ölçer mevcuttur. Markaya bağlı olarak, pin tipi sayaçlar, ahşap alt tabakanın özdirenç olarak adlandırılan elektrik direncini veya bunun karşılıklı iletkenliğini ölçer. Su elektriği serbestçe iletir; sonuç olarak, artan su içeriği, artan iletkenlik ile ilişkilidir. Pim tipi ölçüm cihazları, ağaç liflerine dik olarak çakılan ve doğrudan elektrik direnci veya iletkenliği ölçen iki pimli elektrot içerir. Her bir nem ölçer markası, özel hesaplamaları kullanır ve son nem içeriğini yüzde olarak görüntüler.
İkinci tip nem ölçer, ahşabın dielektrik özelliklerine dayanır. Ölçü aleti, ahşaba temas ettirildiğinde bir sinyal ileten ve alan elektrotlar vasıtasıyla ölçüm yapar. Ağaca temas ettirilen cihaz, düşük frekanslı elektrik dalgası oluşturur ve üreticisinin yaptığı bir hesaplamaya göre yüzde cimnsinden ağacın nemi hakkında bilgi verir.
Nem ölçerler aynı zamanda yapı endüstrisi uzmanları ve nem hasarı restorasyon danışmanları tarafından, alçıpan veya iç cephe sıvası gibi yapılı çevrede bulunan çok çeşitli malzemelerin nem içeriğini kesin olarak belirlemek için kullanılabilir.
Nem Ölçme Aletleri
NEMO-2, profesyonel kullanıma göre tasarlanmıştır. Ağaç grubuna (ağacın yumuşak oluşuna yada sertliğine) göre, ahşabın 0-90 °C arasındaki sıcaklıklarında, %4 ile %100 arasında olan nem oranını ölçebilir. Ahşabın 0-95 °C arasındaki sıcaklığını ölçebilen bu alet, ahşap sıcaklığının girilmesiyle, ahşabın nem ölçümünü en doğru şekilde yapar. 99 adet ölçümün ortalama değerini verebilmesi, stok mallarının nemi hakkında genel bir bilgi sahibi olmanızı sağlar. NEMO-2, ağaç neminin yanında beton nemini de ölçebilmektedir. Özel çantası ile bütün aparatlarını yanında bulundurma olanağını ve istenilen yere kolaylıkla taşınabilmesini sağlar.